2023 was een enerverend jaar

Domein-specifieke repositories
De lancering van de laatste domein-specifieke DANS Data Stations vormde een cruciale stap naar het bieden van een vernieuwde, veilige digitale omgeving waarin individuele en groepen onderzoekers uit alle wetenschappelijke disciplines de mogelijkheid hebben datasets op te slaan, voorzien van uitgebreide metadata, versiebeheer en tools om informatie automatisch in te vullen. De Data Stations zijn inmiddels gekoppeld aan verschillende data portals, platforms en specifieke websites, waardoor datasets nog beter vindbaar en herbruikbaar worden gemaakt. 

Alle DANS Data Stations zijn nu operationeel en bieden een uitgebreide infrastructuur voor het archiveren en publiceren van onderzoeksdata in verschillende disciplines. Het fundament van de Data Stations vormt de Dataverse software, ontwikkeld door Harvard University. Een wereldwijde, zeer gevarieerde community van meer dan 100 repositories werkt voortdurend aan het verbeteren van deze opensourcesoftware. Lees hier meer over de voordelen hiervan. 

Uitfasering van EASY en NARCIS
Met de ingebruikname van de DANS Data Stations zetten we voor individuele onderzoekers een punt achter de mogelijkheid om datasets te deponeren in EASY. Hoewel EASY nog een tijdje online blijft voor het zoeken van datasets, zal dit systeem in de loop van 2024 volledig worden uitgefaseerd. Vanaf dat moment is zowel het deponeren als het vinden van data uitsluitend mogelijk via de DANS Data Stations. Ook namen we afscheid van NARCIS, het nationale portaal voor onderzoeksinformatie dat we jarenlang hebben onderhouden en gehuisvest. Deze stappen stellen DANS in staat zich meer te concentreren op het duurzaam archiveren en delen van onderzoeksdata, onze missie. Daarnaast is het verspreiden van onze expertise via trainingen en deelname aan diverse nationale en Europese projecten nog steeds een belangrijke activiteit van onze organisatie.

Internationale samenwerking en Projecten
Zo nemen we onder andere deel aan twee NWO Nationale Roadmap projecten: LTER-LIFE en SSHOC-NL. En hebben we onder meer een belangrijke bijdrage geleverd aan het bevorderen van het delen van onderzoeksdata met de updates van de ARIADNE-portal, ODISSEI-portal en de ELSST Thesaurus. Een ander highlight dit jaar is onze rol als coördinator van het FAIR-IMPACT project in de ontwikkeling van een European Open Science Cloud (EOSC) voor FAIR data en diensten. Dit omvat ondersteuning bij de implementatie van FAIR-praktijken, instrumenten en diensten op Europees, nationaal en institutioneel niveau, resulterend in workshops en diverse outputs. 

Kennisdeling en Trainingen
We delen niet alleen onze expertise op het gebied van databeleidsvorming en infrastructuurontwikkeling, maar we verzorgen ook praktijkgerichte trainingen aan onderzoekers en data professionals. Zo kijken we terug op zeer geslaagde events waaronder de EOSC Future Train-de-trainer cursus, de RDNL Essentials 4 Data Support cursus, en de workshop over GPDR-kwesties met betrekking tot onderzoek naar infectieziekten in het BY-COVID project. En laten we onze deelname aan het online paneldiscussie ‘Do Unacceptable File Formats Exist?’ niet vergeten. En de bijdrage aan de academische gemeenschap met ons handboek voor het opslaan van kwalitatieve data en de ontwikkeling van een praktische gids over Open Science, specifiek gericht op beginnende onderzoekers.

Nieuwe partners
In 2023 mochten we ook drie nieuwe instituten verwelkomen in de DataverseNL-gemeenschap: Amsterdam AMC, Erasmus MC en Hogeschool Utrecht. Dit brengt het totaal aantal deelnemende instellingen op tweeëntwintig. Deze uitbreiding geeft een sterke impuls aan het meer FAIR (Findable, Accessible, Interoperable & Reusable) maken van data binnen de Nederlandse academische gemeenschap. Ook nieuw dit jaar zijn de drie Thematische Digitale Competentie Centra (TDCC’s). Een NWO-initiatief om investeringen te faciliteren die ten goede komen aan FAIR en Open Science projecten.Het TDCC-SSH team is bij DANS gehuisvest.

Trots terugkijken
Dit alles illustreert de diverse en veelzijdige participatie van DANS in het bevorderen van Open Science en FAIR data, het delen van kennis, het faciliteren van vaardigheidsontwikkeling en het bevorderen van discussies binnen en over het wetenschappelijke datalandschap. Het afgelopen jaar is werkelijk een periode waar we met trots op kunnen terugkijken!