Oprichter DANS ontvangt koninklijke onderscheiding
DANS oprichter Dr. Peter Doorn heeft de koninklijke onderscheiding Officier in de Orde van Oranje-Nassau ontvangen uit handen van de burgemeester Carla Breuer van zijn woonplaats Voorhout (gemeente Teylingen). Hij krijgt de onderscheiding vanwege zijn jarenlange persoonlijke verdiensten, in het bijzonder als oprichter en voormalig directeur van DANS. De uitreiking vond plaats in de Jaarbeurs in Utrecht, tijdens de FAIR Data Day.
Doorn werd naar de Jaarbeurs gelokt om de Dutch Data Prize award, die hij in 2010 introduceerde, aan te kondigen. Na een korte speech over hoe belangrijk deze prijs en open science is, werd hij vereerd met de koninklijke onderscheiding. “Ik ben dankbaar voor alle moeite die de mensen hebben genomen om deze onderscheiding mogelijk te maken.”, aldus de verraste Doorn.
Belangrijke rol
Dr. Peter Doorn speelde in Nederland een belangrijke rol in de ontwikkeling van de geesteswetenschappen, door nieuwe (digitale) methoden en technieken te introduceren, te propageren en te onderwijzen. Daarnaast is hij een grondlegger van digitale onderzoeksinfrastructuren voor de geesteswetenschappen, niet alleen in Nederland, maar ook in Europa. Daarbij toonde hij zich niet alleen een kundig organisator, maar ook een creatief denker en innovator, wiens invloed ook buiten het wetenschappelijk domein van de geesteswetenschappen en buiten Nederland merkbaar is.
Pionier in geesteswetenschappelijk onderzoek
Doorn is een van de grondleggers van het datagedreven onderzoek in de sociale wetenschappen en de geesteswetenschappen. Hij was een pionier. Dat begon al tijdens zijn studie Human Geography aan de Universiteit van Utrecht, waar hij in 1982 onderzoeksassistent methoden en technieken werd. Daar deed hij zijn eerste ervaringen op met de computer als onderzoeksinstrument. Hoewel de trend naar kwantitatief onderzoek in de geesteswetenschappen in de jaren zestig al was ingezet, was kennis daarover toen nog schaars en het gezelschap dat zich ermee bezighield nog uiterst select. Doorns nieuwverworven expertise bezorgde hem in 1985 een aanstelling als docent History and Computing bij de afdeling Geschiedenis van de Universiteit van Leiden. Het viel ongeveer samen met de komst van de personal computer, wat de mogelijkheid opende om als onderzoeker zelf met data aan de slag te gaan zonder toegang tot een mainframe computer en de tussenkomst van programmeurs. In Leiden ontpopte Doorn zich als snel als een man wiens missie zich ook buiten de grenzen van de Leidse universiteit uitstrekte: het propageren van wat destijds alfa-informatica genoemd werd. Historici en andere geesteswetenschappers moesten wat Doorn betreft zo snel mogelijk op de hoogte raken van de nieuwe mogelijkheden die de inzet van computers bood – en ze dienden daarin vaardig te worden.
Nationaal instituut voor research data
Doorn zag toen al in dat baanbrekend onderzoek goede infrastructuren vereist. Onderzoeksdata moesten in zijn visie gedeeld en hergebruikt worden. Dat maakte gemeenschappelijke bewaarplaatsen nodig, vond hij, en zo kwam het onder zijn aanvoering tot de oprichting van het Nederlands Historisch Data Archief (NHDA). Dat gebeurde eind jaren tachtig stapsgewijs en in 1995 slaagde hij erin zijn geesteskind bij de KNAW onder te brengen, waarbij hij zelf tot directeur werd benoemd. Dit instituut fuseerde in 1999 met enkele andere instituten tot het Nederlands Instituut voor Wetenschappelijke Informatievoorziening (NIWI) waar hij tot de opheffing in 2004, hoofd van de afdeling Historical Information Sciences was. Na de opheffing van het NIWI zette hij zich in voor de oprichting van een nieuwe organisatie voor het bewaren van onderzoeksdata.
Met KNAW en NWO als financiers en Doorn als directeur startte DANS in 2005 met ongeveer 15 fte. In de volgende vijftien jaar slaagde hij erin dat aantal meer dan te verdrievoudigen, met name door succesvolle overnames en Europese projectacquisitie. Inmiddels is DANS met meer dan 60 medewerkers en meer dan 200.000 datasets hét nationale expertisecentrum voor onderzoeksdata, medevormgever van de Europese infrastructuur voor onderzoeksdata en in aantal datasets gemeten een van een grootste onderzoeksdata-archieven van de wereld.
Bedenker en initiatiefnemer van (inter)nationale data-infrastructuren
Het aantal initiatieven waarbij Peter Doorn betrokken was als (mede-)bedenker, (mede-)oprichter en bestuurder is groot. En dat geldt ook voor de impact ervan. Hij is de bedenker en een van de founding fathers van de ‘Data Seal of Approval’, een keurmerk voor betrouwbare dataopslag waaruit in 2017 de ‘Core Trust Seal’ voor internationale certificering van datarepositories ontstond. Doorn was in 2006 een van de vier initiatiefnemers voor de Europese Research Infrastructuur DARIAH. En in Nederland behoorde hij tot de grondleggers voor CLARIAH, de nationale research infrastructuur voor de geesteswetenschappen. En hij was een van de grondleggers van het concept ‘open science’ of ‘open access’ van onderzoeksdata. In 2020 deed hij een stapje terug en is hij afgetreden als algemeen directeur. Tot onze vreugde is hij nog steeds verbonden aan DANS als senior onderzoeker en fellow.
