Jaarverslag 2018
Dit jaarverslag geeft de stand van zaken over 2018 weer.
In de strategienota Samen data delen 2015-2020 formuleert DANS drie strategische prioriteiten.
DANS wil een toonaangevend instituut zijn op het gebied van datavoorziening in Europa. Door deelname aan (inter-)nationale research- en data-infrastructuren versterkt DANS zijn data- en dienstenaanbod.
Binnen de consortia CLARIAH en ODISSEI werkt DANS mee aan een nationale data-infrastructuur voor respectievelijk de geesteswetenschappen en sociale wetenschappen. Ook werken we samen met onder andere de VSNU, NWO, de universiteiten en GO FAIR aan het Nationaal Plan Open Science. Met Research Data Netherlands (RDNL) en het Landelijk Coördinatiepunt Research Data Management (LCRDM) dragen we bij aan de versterking en ondersteuning van datamanagement in de Nederlandse wetenschap.
In 2018 werd het Horizon2020-project FAIRsFAIR toegekend, waarvan DANS de trekker is. Dit project zal onder andere bijdragen aan het opstellen van FAIR-richtlijnen van de European Open Science Cloud. DANS levert verder de voorzitter van de Europese sociaalwetenschappelijke data-archieven (CESSDA ERIC) en de co-voorzitter van de grootste internationale dataorganisatie, de Research Data Alliance. DANS leverde de vicevoorzitter van het World Data System van de International Science Council. Als voorzitter van de Research Data Working Group van Science Europe slaagden we erin om tussen Europese financiers en grote wetenschappelijke organisaties eensgezindheid te bereiken over minimumeisen voor research data management. De ‘Practical Guide to the International Alignment of Research Data Management’ wordt al geïmplementeerd door zeven Europese onderzoeksfinanciers.
DANS biedt een dienstenpakket aan dat goed is afgestemd op de vraag. DANS haalt drempels voor toegang tot digitale onderzoeksgegevens weg en helpt onderzoekers toegang te krijgen tot gegevens waar ze lastig zelf bij kunnen komen.
DANS heeft drie kerndiensten: EASY, NARCIS en DataverseNL. Daarnaast werken we samen in federatief verband aan de borging van duurzame software.
Het archief van DANS is in 2018 sterk gegroeid. De sterke groei van het aantal datasets in EASY valt voor een groot deel toe te schrijven aan de opslag van data uit de internationale repositories van Mendeley Data en Dryad, maar ook de data van Nederlandse onderzoekers vertoonde een flinke toename.
Het aantal publicaties van NARCIS steeg boven verwachting. De repositories van het VU Medisch Centrum en AMC zijn aangesloten en de content van de al aangesloten repositories is gegroeid. In samenwerking met onze visiting professor Richard Smiraglia organiseerden we een succesvol en goedbezocht tweedaags colloquium over de rol van classificaties in onderzoekinformatiesystemen, met het NARCIS-portal als case study.De beschrijvingen van NARCIS zijn nu als Linked Open Data opgenomen in schema.org, waardoor vindbaarheid en toegankelijkheid verder zijn verbeterd. Daarnaast is er een pilot uitgevoerd om door middel van Persistent Identifiers (PIDs) NARCIS te verrijken met data uit ORCID (identifiers voor onderzoekers). De resultaten van de pilot zijn veelbelovend.
DataverseNL is als gezamenlijke archiefdienst voor universiteiten, hogescholen en andere onderzoeksinstellingen zeer geschikt om door onderzoekers en studenten te worden gebruikt voor het beschikbaar stellen van data volgens de FAIR-principes. Inmiddels wordt de dienst door een dozijn Nederlandse universiteiten en andere instellingen gebruikt. De omvang van dit archief is volgens verwachting gestegen; het aantal downloads steeg zelfs boven verwachting.
In samenwerking met het Nederlands eScience Centre hebben we de eerste stappen gezet in de ontwikkeling van een “FAIR Software Route”. Hiermee wordt beoogd een overzicht van Nederlandse wetenschappelijke software te bieden, die onderzoekers en ontwikkelaars helpt om de juiste plek voor opslag van hun software te vinden. Zo bevorderen we de duurzame beschikbaarheid van software.
DANS is in de kern een dienstverlenend instituut. De eisen van onderzoekers ten aanzien van datadiensten zijn voortdurend in beweging. Om de kwaliteit van de dienstverlening op peil te houden, richt het onderzoek bij DANS zich op de ondersteuning en innovatie van de diensten. […] In de komende jaren zullen de kerndiensten van DANS worden vernieuwd en optimaal op elkaar worden afgestemd, waarbij overlap in functies zoveel mogelijk zal worden voorkomen.
In het programma DDD2020 (= DANS Data Diensten) vernieuwt DANS de techniek onder zijn digitale diensten. Wie data deponeert in het duurzame repository kan zelf kiezen onder welke open licentie de data beschikbaar komen; natuurlijk blijft DANS de data beschermen als dat nodig is. Daarnaast sluiten steeds meer organisaties een contract met DANS om grootschalig data te deponeren via het zogenoemde SWORD-protocol. De organisatie helpt hiermee de onderzoekers en heeft tegelijkertijd een goed overzicht over wat het onderzoek heeft opgeleverd.
DANS communicatie- & outreach-activiteiten
In 2018 heeft DANS weer een aantal bijeenkomsten (mede) georganiseerd met het doel om kennis uit te wisselen op het gebied van het deponeren en hergebruiken van digitale onderzoeksinformatie. Op de website van DANS staat een overzicht van de bijeenkomsten.
DANS is een van de stakeholders van het blad E-data & Research. Van dit blad zijn drie edities verschenen, per post verspreid onder 6.500 lezers en digitaal naar ruim 4.700 abonnees. Kijk voor de verschenen edities op de website van het blad. Wilt u ook E-data ontvangen? Meld u dan aan.
De digitale nieuwsbrief DataLink is in 2018 zes keer verspreid onder ruim 5.400 abonnees. De verschenen edities zijn online in te zien. Wilt u ook DataLink ontvangen? Meld u dan aan.
DANS is in 2018 op verschillende manieren in het nieuws gekomen. Een compleet overzicht van alle nieuwsberichten staat op de website van DANS.
DANS geeft (vaak samen met partners) regelmatig publicaties uit. Een overzicht staat op de webpagina Publicaties. Meer informatie staat ook op NARCIS en op de onderzoeksportal van de KNAW: PURE.