Jaarverslag 2016

In 2015 is de strategienota Samen data delen 2015-2020 gepubliceerd met drie strategische prioriteiten:
1) DANS vormt een toonaangevende bouwsteen in de landelijke en internationale datavoorziening
2) DANS verbetert de dienstverlening aan een toenemend aantal gebruikers
3) DANS realiseert efficiënte en geïntegreerde systemen ter ondersteuning van zijn kerndiensten
Binnen deze prioriteiten zijn zeven doelen gedefinieerd waaraan per jaar het slagen van de DANS-strategie kan worden afgelezen. Dit jaarverslag geeft de stand van zaken 2016 weer.

Prioriteit 1: DANS vormt een toonaangevende bouwsteen in de landelijke en internationale datavoorziening

Doel 1: DANS is prominent aanwezig in de federatieve data-infrastructuur
DANS participeert in een aantal domeinspecifieke Horizon 2020 digitale infrastructuurprojecten (Europese Unie), in 2016 o.a. PARTHENOS en CESSDA-SaW. Daarnaast vervulde DANS verschillende rollen in internationale data-organisaties zoals Research Data Alliance, ICSU-WDS, CODATA, DSA en euroCRIS.
Ook nam DANS deel aan grote nationale data-gerelateerde projecten zoals CLARIAH, en nationale samenwerkingsverbanden als ODISSEI, NPSO, NCDD, RDNL, NDE en LCRDM. DANS leverde ook datadiensten voor het NWO-groot project PAN. Tevens zijn een aantal nieuwe (inter-)nationale projecten in 2016 verworven die in 2017 starten, waaronder SYNVAR (VU), K-PLEX (H2020), EOSC (H2020) en Re-SEARCH (NWO Creatieve Industrie programma). DANS droeg bij aan het Open Science beleid en de EU-conferentie daarover van het Ministerie van OCW.
Als partner binnen RDNL hoste en organiseerde DANS de tweejaarlijkse Dataprijs, met winnaars in drie categorieën. Het aantal inzendingen groeide ook deze editie. Klik hier voor het complete nieuwsbericht.
In 2016 is DANS ruim geslaagd voor alle DIN-31644-criteria. Hiermee mag het als eerste repository ter wereld het NESTOR-keurmerk voeren.

Prioriteit 2: DANS verbetert de dienstverlening aan een toenemend aantal gebruikers

Doel 2: groei dienstenaanbod met 50% tot 2020
In 2016 groeiden de data-archieven aanzienlijk en het informatieaanbod over het Nederlands wetenschappelijk onderzoek in NARCIS groeide fors. De gemiddelde groei van de digitale collecties sinds januari 2015 was 34%, volgens de strategienota DANS was de doelstelling 20%. Twee indicatoren lagen desondanks onder het gemiddelde: de groei van het aantal datasets in EASY en de groei van het aantal datasets bereikbaar via NARCIS. DataverseNL groeide snel, maar is in absolute zin nog betrekkelijk gering. In het algemeen kunnen we echter stellen dat de groei van het archief bevredigend is.

Doel 3: toename raadpleging en tevredenheid gebruikers
De gemiddelde groei van de raadpleging  van de verschillende diensten van DANS (EASY, DataverseNL en NARCIS) sinds 1 januari 2015 was 24%. Dit is in lijn met de verwachting (index op 150 eind 2019).

Doel 4: support databeheer tijdens lopend onderzoek
De ondersteuning van databeheer tijdens lopend onderzoek rust op twee pijlers: 1) het beheer van de dienst DataverseNL als backoffice service ter ondersteuning van Research Data Management en 2) het aanbieden van consultancy op dit gebied. DANS streeft naar 28 participanten binnen het DataverseNL netwerk in 2020. DataverseNL is in 2016 gegroeid van 9 naar 11 partners. Dit is een groei van 30%. Ook voor 2017 is te verwachten dat meer instituten zich bij DataverseNL zullen aansluiten.
Als partner binnen RDNL bood DANS ook in 2016 cursussen en webinars aan op het gebied van datasupport. Op verzoek van de Europese Commissie (Research Executive Agency) heeft een deskundige van DANS datamanagementplannen gereviewed en met project officers van de Europese Commissie besproken.

Doel 5: software sustainability
Voor duurzaam gebruik van data is het belangrijk om ook de software die nodig is om de data correct te interpreteren, duurzaam herbruikbaar te houden. Na de eerste aanzet in 2015 door middel van een rapport over de problematiek, zijn in 2016 stappen gezet met het organiseren van een workshop (welke plaatsvindt in 2017) en het aangaan van samenwerking met INRIA in het kader van het Software Heritage Archive.

Prioriteit 3: DANS realiseert efficiënte en geïntegreerde systemen ter ondersteuning van zijn kerndiensten

Doel 6: koppeling informatiesoorten
DANS biedt geleidelijk alle metadata en een selectie van datasets aan als Linked Open Data (LOD) en zal Research & Innovatieprojecten uitvoeren om data te koppelen. In 2016 rondde DANS-promovendus Albert Meroño met succes zijn proefschrift af over LOD in het kader van het CEDAR-project. Nog een prioriteit was de ontwikkeling van een methode voor archivering van linked open data in EASY. Dit gebeurde in CLARIAH-verband, met de pipeline tussen EASY en CLARIAH als aanvankelijke use case. Doel is om het systeem te testen met verschillende datasets. In 2017 zal worden begonnen met het testen met EASY metadata.

Doel 7: innovatie en afstemming van systemen
Het doel is om de kernsystemen EASY, NARCIS en DataverseNL te verbeteren of te vervangen. Dataverse is geüpgraded van versie 3.6 naar 4.6 en was eind 2016 in bèta al beschikbaar voor onze klanten. Aan het EASY-archief zijn in 2016 een aantal verbeteringen doorgevoerd in de gebruikersinterface. In NARCIS is het linken van publicaties aan datasets middels identifiers mogelijk gemaakt. Ook is onderzoek gedaan naar het wegnemen van dubbelingen in de functionaliteit tussen verschillende diensten, zoals NARCIS en EASY en EASY en Dataverse. Verdere implementatie hiervan vindt plaats in 2017.

Terugkoppeling OnderdeelCommissie (OC)

Arjan Hogenaar (tot 1 juni), Martiniano Brito Freitas (vanaf 1 juni)
Kees Waterman, secretaris
Marjan Grootveld, voorzitter

Overleggen binnen de organisatie
Er zijn in 2016 vijf OC-Directie-overleggen geweest. Waar nodig is ad hoc overleg geweest met de Directie en met de coördinator Bedrijfsvoering. Hierbij is onder meer gesproken over:

• de KNAW-instituutsconvenanten en KPI’s voor DANS. Dit is een terugkerend onderwerp geworden. In oktober heeft de OC het aan de KNAW gestuurde convenant ontvangen, dat in het volgende overleg is besproken.
• wijzigingen in de organisatie. Vooruitlopend op het vertrek van het Hoofd Datadiensten in de zomer, heeft de directie de drie kerndiensten van DANS nader aan zich getrokken, accountmanagers per dienst aangesteld en de overlegstructuren binnen DANS veranderd.
• de evaluatie van DANS in 2017. DANS bereidt zich er o.a. met een interne evaluatie op voor en de OC heeft een bijdrage heeft geleverd aan de SWOT-analyse.
• de KNAW-brede vragenlijst voor een medewerkersonderzoek. OC en Directie zijn tevreden over het medewerkersonderzoek zoals DANS dit al enige malen heeft uitgevoerd en waaraan de OC eigen stellingen kan toevoegen. DANS heeft dan ook besloten om niet de KNAW-vragenlijst te gebruiken.

De notulen van OC-Directie-overleggen worden binnen de organisatie verstuurd en op het DANS-intranet geplaatst.

Overige activiteiten

• In november heeft de OC een goedbezochte achterbanbijeenkomst georganiseerd (zonder directieleden en coördinatoren). Het was geen raadpleging, waarbij een voorstel ter discussie stond, maar een open gesprek over onderwerpen die medewerkers en OC-leden hadden aangedragen.
• In het maandelijks plenaire overleg staat berichtgeving van de OC altijd op de agenda.
• In juni heeft de OC, samen met de collega’s van het NIDI en het Rathenau Instituut, aan de OC-cursus deelgenomen. Ook was de OC aanwezig bij OC-voorzittersoverleggen en OR-OC-dagen.

DANS outreach-activiteiten

In 2016 heeft DANS weer een aantal bijeenkomsten (mede) georganiseerd met het doel om kennis uit te wisselen op uiteenlopende terreinen. Voorbeelden hiervan zijn:

• DANS colloquia
• het Seminar tijdens de Open Accessweek
• diverse webinars als ‘Software Sustainability’, ‘Hoe schrijf ik een datamanagementplan’ en ‘FAIR Data in Trustworthy Data Repositories’. Zie voor meer activiteiten de Agenda.

DANS is een van de stakeholders van het blad E-data & Research. Van dit blad zijn drie edities verschenen, per post verspreid onder 6.500 lezers en digitaal naar ruim 4.500 abonnees. Kijk voor de verschenen edities op de website van het blad. Wilt u ook E-data ontvangen? Meld u dan aan.

De digitale nieuwsbrief DataLink is in 2016 zes keer verspreid onder ruim 7.000 abonnees. De verschenen edities zijn online in te zien. Wilt u ook DataLink ontvangen? Meld u dan aan.

DANS is in 2016 op verschillende manieren in het nieuws gekomen. Een compleet overzicht van alle nieuwsberichten staat op de website van DANS.

DANS geeft (vaak samen met partners) regelmatig publicaties uit. Meer informatie staat op NARCIS en op de onderzoeksportal van de KNAW: PURE.