Voor de onderzoeksondersteuners, en met name als het gaat om onderzoeksdata, staat het ontwikkelen van een internationaal model voor verbeterde interoperabiliteit en samenwerking hoog op de agenda. Binnen de Research Data Alliance (RDA) werkt een werkgroep aan deze uitdaging. Andrew Treloar, directeur International Strategy bij de Australian Research Data Commons en honorary fellow bij DANS, is een van de drijvende krachten achter dit model.
Waarom nog nieuw model?
Waarom hebben we nog nieuw model nodig, zou men zich kunnen afvragen? Open Science houdt in dat onderzoeksgegevens open toegankelijk zijn, wat essentieel is voor verantwoord en reproduceerbaar onderzoek. Publiek gefinancierd onderzoek heeft bovendien de verplichting om resultaten openbaar te maken, zowel voor de wetenschappelijke integriteit als om het gebruik van onderzoeksresultaten buiten de academische wereld te stimuleren. Dit geldt ook voor onderzoeksdata. Maar hoe realiseren we dit in een landschap waarin talloze instellingen en belanghebbenden betrokken zijn en dat steeds meer verweven en geglobaliseerd is?
Het concept van ‘commons’, gedefinieerd als het collectieve gebruik van een gemeenschappelijke, beperkte hulpbron (Treloar & Woodford, 2024), biedt een geschikt kader voor het ontwikkelen van een gedeelde benadering en gemeenschappelijke taal. Een model helpt om te voorkomen dat elk samenwerkingsverband vanaf nul moet beginnen. Het maakt het delen van best practices binnen Open Science mogelijk en biedt een referentiepunt dat standaarden stelt voor effectieve samenwerking.
De structuur en impact van het Global Open Research Commons-model
Het Global Open Research Commons-model structureert de sociaal-technische dimensies van samenwerking rondom onderzoeksdata. Het neemt het perspectief van onderzoeksinfrastructuren en identificeert de belangrijkste aspecten die in dergelijke samenwerkingen besproken moeten worden. Zoals elk goed model is het een heuristisch hulpmiddel: het beschrijft niet alleen een probleem en hoe het opgelost kan worden, maar stimuleert ook nadenken over de problematiek voordat er direct actie wordt ondernomen.
DANS had de eer om hun fellow, Andrew Treloar, te verwelkomen voor een lezing over de Global Open Data Commons. De slides van deze lezing kan je hier bekijken.
Lorentz workshop
Wil je liever Treloar zelf horen over dit onderwerp? Samen met Charles Woodford en Laurents Sesink van SURF organiseert hij de Lorentz Workshop Making the Global Open Research Commons Truly Global, die plaatsvindt van 21 tot 25 juli 2025.
De Lorentz Workshops zijn doorgaans op uitnodiging, omdat ze bedoeld zijn als een intensieve werkweek waarin experts samen aan een specifiek onderwerp werken. Tegelijkertijd moedigt het Lorentz Center openheid en zichtbaarheid aan. Als je interesse hebt, aarzel dan niet om contact op te nemen met de organisatoren. De resultaten van de workshop zullen hoe dan ook publiekelijk worden gedeeld, dus blijf op de hoogte!
Meer informatie over de workshop is te vinden op: Lorentz Workshop. Voor een verdiepend artikel over dit onderwerp, zie: Data Science Journal.
