DANS helpt mee aan toekomstbestendige 14C-database

4 oktober 2022

Het bepalen van de ouderdom van archeologische resten in het Nederlandse bodemarchief is een cruciaal onderdeel van de archeologie. 14C-datering is de techniek waarmee de ouderdom van een organisch monster is vast te stellen. In de afgelopen decennia zijn in Nederland duizenden 14C-dateringen voor archeologisch onderzoek uitgevoerd en gepubliceerd, maar deze zijn niet openbaar te raadplegen. DANS werkt mee om hier verandering in te brengen. 


Binnen de Nederlandse hub van E-RIHS (European Research Infrastructure Heritage Science) loopt het project 14C-database, met als doel om een centrale, duurzame database van 14C-dateringen voor archeologisch onderzoek tot stand te brengen. Met dit project komen dateringen beschikbaar die sinds de jaren 50 zijn uitgevoerd. Het gaat hierbij niet alleen om de dateringen die in Nederland zijn uitgevoerd, maar ook om de dateringen die op ‘Nederlands materiaal’ zijn uitgevoerd door buitenlandse laboratoria. De uitgevoerde en beschikbare dateringen worden verzameld en aangevuld met een nader te bepalen set aan relevante metadata. Hierdoor wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het internationale archeologische veld. 

Toekomstbestendige database

Op dit moment wordt door een groot aantal universiteiten, overheidsinstellingen, bedrijven, musea en archieven gewerkt aan de duurzame ontsluiting van archeologische data en/of informatie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en EARTH Integrated Archaeology gaan aan de slag om een toekomstbestendige database op te zetten van gepubliceerde 14C-dateringen binnen archeologisch onderzoek in Nederland. Hiertoe is een consortium gevormd van de RCE, EARTH, CIO Groningen, DANS en 14C Tandem Laboratory Uppsala.

De database zal open source worden opgezet. Het streven is om zoveel mogelijk de FAIR data principes te volgen door onder andere afspraken te maken over metadata en standaardisatie van de invoer van data. De bedoeling is om een ‘levende’, vitale database tot stand te brengen, die ook in de toekomst gebruikt en aangevuld gaat worden. 

Export-rol voor DANS

Binnen het consortium heeft DANS als expert een adviesrol op het gebied van FAIR data en gecertificeerde archiefstandaarden. DANS adviseert over FAIR data, vormgeving van een datamodel en duurzame opslag. Met de kennis opgedaan uit internationale projecten en samenwerkingen, legt DANS ook makkelijk connectie met projecten en partners met vergelijkbare collecties als ADS en ARIADNEplus. Om een toekomstbestendige database op te zetten wordt rekening gehouden met o.a. licenties, trust en het harmoniseren van data. DANS zal de data die beschikbaar wordt gesteld in het Data Station Archaeology plaatsen als Trusted Repository. 

Het 14C-database project loopt tot eind 2023.

 

14Capparaat in een laboratorium in Groningen (Beeld: M. Lobbes)

Heb je vragen over dit bericht?

Je naam(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.