Hella Hollander, manager Data Station Archaeology: “Archeologen produceren datasets van uiteenlopende aard: tabulaire data, foto’s, veldtekeningen, rapporten, enzovoort. Dat stelt aparte eisen aan de opslag van deze data. Het Data Station is daar volledig voor ontwikkeld. Ook de organisatorische omgeving van deze community is zeer divers. Zo zijn er naast academische onderzoekers talloze commerciële archeologische bureaus die op verschillende manieren data aanleveren en gebruiken. Ook dat kan in het nieuwe Data Station. De eerder opgebouwde archeologische collectie uit EASY is opgenomen in het nieuwe Data Station Archaeology.”
Meer mogelijkheden
Als verantwoordelijke voor het e-Depot voor de Nederlandse archeologie en als expertisecentrum en nationaal repository voor onderzoeksdata komt DANS de bijzondere gebruikerswensen tegemoet met het Data Station Archaeology. Er zijn uitgebreide mogelijkheden om datasets te vinden en te doorzoeken. Bovendien kunnen data na archivering verder worden bewerkt – een nieuwe functionaliteit. Opgeslagen datasets kunnen tijdens onderzoek worden bijgewerkt en wijzigingen worden bijgehouden met versiebeheer.
99% van de archeologische datasets direct toegankelijk
Hollander vervolgt: “De open access-trend in de archeologie heeft een vlucht genomen. Waar 8 jaar geleden de grote archeologische bedrijven als BAAC, RAAP en ADC als eerste kozen voor het versoepelen van toegangsrechten, heeft dit zich nu volledig doorgezet. Het resultaat mag er zijn: 99% van de archeologische datasets in dit Data Station zijn nu direct en openbaar toegankelijk. Dit maakt het mogelijk voor betrokkenen zoals RCE, depothouders, commerciële archeologische bedrijven, universiteiten en andere liefhebbers om data met gegarandeerde duurzaamheid en betrouwbaarheid direct te gebruiken.”
Makkelijker delen, makkelijker beschermen
Datasets worden duurzaam beschikbaar in een gecertificeerde omgeving. Data kan onder alle open licenties van Creative Commons worden aangeboden. Maar het is ook mogelijk om – per bestand – een embargo tot twee jaar in te stellen of te kiezen voor Restricted Access. Een teller geeft het aantal downloads van de bestanden in een dataset weer.
Makkelijker zoeken
De functionaliteit van collecties is in het nieuwe Data Station flink uitgebreid ten opzichte van de thematische pagina’s die we kennen uit EASY. Er is een lijst met collecties en bij het deponeren van de dataset kan deze specificatie worden meegegeven. Er zijn in het Data Station Archaeology maar liefst vijf onderdelen van de ABR+ thesaurus aanwezig: Periodes, Complextypen, Artefacten, Verwervingswijzen en Rapporten. Hella Hollander: “Het is niet verplicht om die in te vullen, maar het biedt wél een enorme verrijking van de metadata en zoekmogelijkheden. Ik hoop dus dat onderzoekers deze gegevens consequent invullen.” Collecties zijn ook te vinden via zoekvragen en meerdere filters. Naast ‘gewoon’ zoeken, biedt het Data Station ‘Advanced Search’ op bijna ieder veld en kan er ook op bestandsmetadata worden gezocht. Ook worden de data full-text geïndexeerd. Zo wordt de vindbaarheid van data aanmerkelijk verbeterd.
Gebruiksgemak
Het nieuwe Data Station Archaeology is ingericht op gebruiksgemak. Documenten en afbeeldingen kunnen bijvoorbeeld direct worden bekeken. Het is ook mogelijk om bestanden binnen een dataset te citeren. Metadata worden in een groot aantal formats aangeboden en kunnen direct worden geëxporteerd. Zelfs inloggen is makkelijk: dat doe je met je institutionele account of je maakt een nieuw account aan met je e-mailadres. Daarnaast biedt DANS een unieke persoonlijke gebruikersondersteuning: zowel Data Station Manager Hella Hollander als het Data Processing Team staan voor je klaar om je vragen over dataverwerking te beantwoorden. “Ik nodig iedereen van harte uit om het Data Station in gebruik te nemen en de data met elkaar en ervaringen met ons te delen”.
Meer informatie
Bekijk de archeologische collectie online of neem bij vragen contact op met Hella Hollander, Data Station Manager Archaeology.
Hella Hollander is archeoloog en werkt sinds 2010 bij DANS als specialist op het gebied van duurzame toegang en hergebruik van digitale onderzoeksdata.
